Bức tranh năng lượng thế giới hiện đan xen bởi những gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt các vấn đề hiện hữu như biến đổi khí hậu, những bệnh dịch, găng địa chính trị, hệ lụy trong khoảng cuộc xung đột Nga- Ukraine… với thể khiến cho chiếc chảy năng lượng toàn cầu đổi hướng.

Trong đấy, năng lượng tái tạo là “sắc nóng” đang lôi kéo sự quan tâm của dư luận, các nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học cũng như những nhà hoạt động khí hậu. Việc chuyển đổi trong khoảng nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo đang trở thành thiên hướng quan yếu tại nhiều quốc gia trên toàn cầu, là chìa khóa để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu đồng thời đảm bảo vững mạnh kinh tế bền vững.

 

Trạm năng lượng mặt trời ở Tongchuan, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, ngày 11/12/2019. (Nguồn: Reuters)

Năng lượng tái hiện là gì?

Theo định nghĩa của liên hợp quốc, năng lượng tái tạo là năng lượng với nguyên do từ thiên nhiên, tốc độ bổ sung nhanh hơn tốc độ tiêu thụ. chả hạn, ánh sáng mặt trời và gió là các nguồn được bổ sung liên tục. những nguồn năng lượng tái hiện dồi dào và sẵn sở hữu tiếp giáp với ta. cung ứng năng lượng tái hiện tạo ra lượng khí thải tốt hơn phổ thông so mang việc đốt nhiên liệu hóa thạch như than, dầu, khí đốt…

công ty nghiên cứu và kỹ thuật TWI (Anh) đã phân biệt sự khác nhau giữa năng lượng tái hiện, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo đó, năng lượng tái hiện tới từ các nguồn hoặc những công đoạn được bổ sung liên tục, năng lượng sạch là những nguồn không thải ra chất ô nhiễm như carbon dioxide, còn năng lượng xanh là tới từ các nguồn khi không.

tổ chức TWI cho rằng chẳng phải số đông chiếc năng lượng tái hiện đều thực sự sạch hoặc xanh hoàn toàn. chả hạn, 1 số nguồn thủy điện mang thể khiến cho không gian sống tự nhiên bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái tạo thành sáu loại: năng lượng sinh học mang xuất xứ từ tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt sở hữu xuất xứ từ giai đoạn sinh nhiệt của chính trái đất; thủy điện; năng lượng đại dương; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

khái niệm về năng lượng tái hiện mang thể được tiếp cận từ đa dạng hướng khác nhau, nhưng điểm chung của các khái niệm cho rằng năng lượng tái tạo đến từ những nguồn tài nguyên được bổ sung liên tiếp và gần như không cạn kiệt.

Sự dịch chuyển tất yếu

Trên thực tế, năng lượng hóa thạch hiện được sử dụng rộng rãi nhất, từ lâu đã như một phần không thể thiếu đối với hoạt động kinh tế và xã hội. bên cạnh đó, nguồn dự trữ nhiên liệu hóa thạch có ngừng, trong khi dân số và nhu cầu tiêu thụ năng lượng của toàn cầu liên tục gia nâng cao. bên cạnh đó, việc khai thác, cung cấp và sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã gây ra phổ biến ảnh hưởng xấu đối với môi trường.

Trong bối cảnh đấy, năng lượng tái hiện trong khoảng gió, mặt trời… với thể giải quyết cả hai vấn đề trên có nguồn cung phần nhiều bất tận và gần gũi môi trường. Điện cung ứng từ nguồn năng lượng tái hiện này cũng có giá khó khăn hơn những nguồn điện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra đa dạng việc khiến cho. mang những đặc thù trên, xu hướng lớn mạnh năng lượng tái tạo có thể khiến cho bản đồ năng lượng thế giới được “vẽ lại”, đổi thay đáng nói trong những năm tới.

Theo Thống kê Năng lượng tái hiện 2021 – phân tích và dự báo tới năm 2026 của Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng điện tái hiện thế giới ước tính đạt 8300 TWh năm 2021, nâng cao khoảng 8% so với cộng kỳ năm trước và đánh dấu mức tăng hàng năm cao nhất từ khi 1970.

Trong đó, điện mặt trời và điện gió đóng góp khoảng hai phần ba mức tăng trưởng năng lượng tái tạo. Công suất điện tái tạo được cho rằng sẽ nâng cao tốc trong giai đoạn dự đoán của Con số IEA, chiếm sắp 95% mức nâng cao công suất điện toàn cầu đến năm 2026.

trong khoảng năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái hiện dự báo đạt làng nhàng 305 GW/năm đối sở hữu kịch bản cơ sở, với thể đạt 380 GW/năm đối sở hữu kịch bản lớn mạnh. bên cạnh đó, để toàn cầu với thể đạt phát thải ròng vào năm 2050, tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo hàng năm cần nâng cao hơn 80% so có kịch bản lớn mạnh đó.

Điều này đồng nghĩa rằng các quốc gia cần nâng cao tốc hơn nữa trong việc theo đuổi thiên hướng năng lượng tái hiện, nỗ lực hơn nữa để giải quyết những trở ngại về chính sách, thực thi cũng như nâng những cam kết khí hậu.

xu hướng trên thế giới

Dẫn đầu cuộc đua phát triển trong lĩnh vực năng lượng tái tạo là Trung Quốc – chiếm gần 1 nửa mức vững mạnh thế giới về năng lượng tái hiện, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị phần này đã chiếm sắp 80% công suất tái hiện mở rộng trên toàn thế giới.

Là quốc gia phát thải khí nhà kính hàng đầu và dân tất cả nhất thế giới, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo mang ý nghĩa đáng nói đối có tiêu chí khí hậu của toàn cầu tổng thể.

Tháng 10/2021, nước này ban hành chỉ dẫn đeo đuổi mục tiêu đạt mức phát thải đỉnh điểm đến 2030 và trung hòa khí thải carbon trước 2060. Trung Quốc đặt chỉ tiêu nâng cao dần tỷ lệ tiêu thụ năng lượng không hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trước năm 2060 cũng dẫn đến các mục tiêu trong khoảng thời gian dài mới như nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, tăng từ 530 GW năm 2020.

sở hữu EU, bằng bí quyết theo đuổi khuynh hướng tăng tỷ lệ những nguồn tái tạo trong cơ cấu tiêu thụ năng lượng, tất cả quốc gia EU sở hữu thể đảm bảo an ninh năng lượng, bớt phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập cảng trong khoảng Nga cũng như thay thế những nguồn nhiên liệu hóa thạch đang trở thành đắt đỏ.

những nước thành viên EU được đề nghị thiết đồ mưu hoạch năng lượng và khí hậu đất nước (NECP) cho công đoạn 10 năm từ năm 2021-2030, nhằm thúc đẩy chỉ tiêu của chương trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU đã huy động 20 tỷ Euro trong đợt phát hành trái phiếu lần đầu cho quỹ Next Generation EU, đánh dấu đợt phát hành trái khoán to nhất từ trước đến nay ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU có mục đích tương trợ các nước thành viên hồi phục kinh tế hậu đại dịch, xây dựng châu Âu theo hướng xanh hơn, số hóa và cởi mở hơn.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) đã lên kế hoạch huy động tổng cùng 800 tỷ Euro trong khoảng thị trường vốn thời kỳ 2021-2026, trong ấy góp một phần vào tài trợ năng lượng tái tạo.

có vị thế là 1 trong các quốc gia hàng đầu toàn cầu về sản lượng năng lượng tái tạo, Mỹ tiếp tục đeo đuổi các mục tiêu đầy tham vọng và thực thi những chính sách tương trợ vững mạnh năng lượng tái tạo lên mức cao mới.

Tổng thống Joe Biden đã đưa Mỹ trở lại sở hữu thỏa thuận Paris ngay sau lúc nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so sở hữu mức của năm 2005, nâng cao gấp đôi so mang mức cam kết dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama.

Báo cáo của Bộ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời có thể chiếm tới 40% nguồn cung điện của nước này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, tăng so sở hữu mức hiện tại chỉ là 3%.

Mỹ đặt mục tiêu phân phối 30 GW điện gió vào năm 2030, trở nên nền móng trong chiến lược ứng phó mang vấn đề hot lên toàn cầu, khử carbon trong lưới điện của Mỹ vào năm 2035 cùng lúc tạo ra hàng nghìn việc làm.

Tháng 2/2022, Mỹ đã tiến hành đấu thầu các hạ tầng năng lượng gió ngoài khơi New York và New Jersey, là cuộc đấu thầu to nhất từ trước cho tới hiện tại trong ngành nghề này ở Mỹ và cũng là thương vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khơi trước nhất dưới thời Tổng thống Biden.

đến tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật phân phối quốc phòng (DPA), đẩy nhanh công đoạn phân phối kỹ thuật năng lượng sạch trong nước, cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc đeo đuổi kế hoạch nâng sản lượng điện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng đang tiếp tục thúc giục Quốc hội Mỹ phê duyệt giảm thuế và những khoản đầu cơ bổ sung nhằm nâng cao tốc thời kỳ cung cấp cũng như khai triển năng lượng sạch tại nước này.

các cam kết về khí hậu và xu hướng năng lượng tái tạo tại tất cả quốc gia trên đã tác động đáng nói tới sự dịch chuyển trong bức tranh năng lượng toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng.

thời kì qua, ngành năng lượng tái tạo của Việt Nam đã ghi nhận các bước chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam đã và đang đứng trước những thời cơ to để đón đầu khuynh hướng chuyển dịch sang năng lượng tái hiện. mang các định hướng hỗ trợ từ chính phủ, cố gắng tận dụng cả nguồn lực trong nước và quốc tế cộng việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước sẽ là các động lực quan yếu để Việt Nam có thể phát triển phải chăng nguồn năng lượng tái hiện của mình, thay đổi bức tranh năng lượng đất nước theo hướng tích cực hơn nữa.